Vijf jaar na de spraakmakende film ‘All is lost’ kwamen de voorbije maanden weer drie nieuwe films uit die bootliefhebbers niet onberoerd laten. ..
De fascinerende zeeverhalen zijn stuk voor stuk op waargebeurde feiten gebaseerd. Alleen is het ene verhaal wat meer geromantiseerd dan het andere. Maar telkens is een hoofdrol weggelegd voor de zee of de oceaan en het moet gezegd, de natuurelementen worden schrikbarend mooi in beeld gebracht.

Bioscoopfilms zijn maar een kort leven beschoren in de zalen, maar vandaag bieden Netflix, iTunes of DVD’s en Blue Rays hierop een antwoord.

Foto: Rachel Weisz als de echtgenote van Donald Crowhurst in ‘The Mercy’.

ADRIFT
Vooreerst was er ‘Adrift’, het werkelijk gebeurde rampenverhaal van een jong stel op een zeilboot in de storm. Tami Oldham en Richard Sharp, jong, verliefd en klaar voor een leven samen, nemen een ‘delivery’- opdracht aan om een luxe jacht van Tahiti naar San Diego te zeilen, een tochtje van zo’n 4.000 mijl..

Alles verloopt idyllisch aan boord, een blauwe hemel en ‘love is in the air’.. Maar midden op de Pacific worden zij de speelbal van een gigantische storm die zo in beeld wordt gebracht dat je in de bioscoopzaal toch even naar adem hapt.
Tami raakt bewusteloos en wanneer ze wakker wordt is hun jacht vernield en haar verloofde zwaar gewond. Zonder communicatiemiddelen, weken verwijderd van de dichtstbijzijnde haven, moet Tami vechten voor zichzelf en de enige man die ze ooit graag heeft gezien.
Alles ‘losjes’ gebaseerd op een waar gebeurd verhaal, met de nodige filmische vrijheid als een romantisch drama op het doek gebracht.

CROWHURST
Dan volgden twee films die beiden het verhaal brengen van Donald Crowhurst, deelnemer aan de in 1968 gehouden Sunday Times Golden Globe Race, de eerste non-stop zeilwedstrijd rond de wereld. Het was een wedstrijd vol menselijke emoties, inderdaad gesneden koek voor een langspeelfilm.

De fatale afloop van de wedstrijd voor Crowhurst wordt in beide films vanuit een andere hoek belicht. Crowhurst simuleerde aanvankelijk via de korte golf radio – toen het enige middel voor lange afstand communicatie – op zeer slimme wijze een goede positie, maar bleef in werkelijkheid stiekem rondjes draaien op de Atlantische Oceaan.

Toen hij uiteindelijk zelfs leek te gaan ‘winnen’, bleek de zeiler – die ook nog financiële problemen had – niet meer bestand tegen de druk en het risico van de ontmaskering. Hij raakte geestelijk zo in de war, dat hij uiteindelijk in zee sprong.

Tien dagen later werd zijn verlaten boot met een dubbel logboek (een echt en een vervalst) en een afscheidsbrief gevonden. Regisseur Simon Rumley verplaatst zich in het hoofd van de zeiler en brengt zijn twijfels, angst en ambitie tot uitdrukking.
Met lange, gedetailleerde woordenloze sequenties lost hij het probleem op hoe Crowhurst’s eenzame bestaan op de boot kan worden weergegeven.

De hoofdrolspeler Justin Salinger is overtuigend als de fatsoenlijke Britse kerel die pyjama’s draagt als hij aan boord te kooi gaat. Maar voor Donald veranderde de droom in een nachtmerrie. Tragisch, hartverscheurend en betoverend, Crowhurst is een eerbetoon aan een dappere man die te trots was om te falen en te veel alleen om te leven. Regisseur Rumley heeft van het verhaal een aangrijpende en ontroerende film gemaakt.

THE MERCY
Dat kan ook gezegd worden van The Mercy die hetzelfde verhaal vertelt, maar het veeleer op de romantische toer gooit, op het randje van het sentimentele en soms erover. Donald Crowhurst, vader van vier kinderen en een niet bijster succesvol zakenman, wordt vertolkt door de beroemde Colin Firth, goed voor het betere acteerwerk. Hij zet alles op het spel om aan de start te raken van de eerste Golden Globe Race, die zou uitgroeien tot een legendarisch wedstrijd.

In 2018 werd 50 jaar na datum een nieuwe ‘herdenkingsversie’ van de Golden Globe Race 1968 georganiseerd. Van de negen deelnemers aan de eerste editie bereikte er na 312 dagen maar één de finish. Dat was de Engelse zeiler Robin Knox-Johnston (1939) met zijn jacht Suhaili. Het was een tijd waarin een zeilwedstrijd rond de wereld nog ongepolijst verliep, en daardoor wellicht nog meer tot de verbeelding sprak. En op deze verbeelding wordt in The Mercy uitvoerig een beroep gedaan.

Begin 2018 bracht uitgeverij Hollandia het boek ‘De Wonderbaarlijke laatste reis van Donald Crowhurst’ uit. Daar wordt op een journalistiek-integere manier het verhaal van Crowhurts gereconstrueerd.
De film overgiet dit gebeuren met een romantisch sausje met een mooie rol voor Rachel Weisz als de echtgenote die het hele plan maar niets vindt. Wat bezielt de man om zich zo onvoorbereid in een onmogelijk avontuur te storten? Het lot kent uiteindelijke geen ‘mercy’ of genade.

ALL IS LOST
In het rijtje van spectaculaire zeefilms verdient de in 2013 gerealiseerd film ‘All is lost’ zeker ook een vermelding. De meesterlijke acteerprestatie van Robert Redford is in het geheugen gegrift. Hij is de enige acteur in deze film, heeft amper een paar woorden tekst. De regisseur slaagt er in een tergende spanning op te bouwen en de overlevingsdrift van de naamloze en mysterieuze ‘held’ krachtig neer te zetten
De film vertelt het verhaal van een man op zee, die moet overleven op de Indische Oceaan nadat zijn zeiljacht beschadigd is geraakt door een botsing met een op drift geraakte, drijvende zeecontainer. Zonder navigatiesysteem of communicatiemiddelen zeilt hij af op een gevaarlijke storm, die hij ternauwernood overleeft. Zijn zeiljacht vergaat, waarna de man in een reddingsvlot probeert mee te drijven op de stromingen van de oceaan om uit te komen op een zeevaartroute.
De brandende zon en het gebrek aan voedsel en drinkwater zorgen ervoor dat de situatie steeds zorgwekkender wordt.

Critici wijzen op een paar inconsequenties in de film. Zo oogt het nogal raar dat de held zich netjes scheert met het oog op de storm of de snelle wissel van door en door natte kleding naar een kurkdroog pak komt de geloofwaardigheid niet altijd ten goede. Maar dat doet geen afbreuk aan de opgebouwde spanning en de toenemende radeloosheid.

Uiteindelijk bereikt hij een bevaren zeeroute. Enkele pogingen om met behulp van fakkels de aandacht van passerende schepen te trekken mislukken.
Als er uiteindelijk weer een schip verschijnt en alle fakkels opgebruikt zijn, stookt de schipbreukeling een vuurtje door het scheepsjournaal in brand te steken. Dit zorgt ervoor dat zijn reddingsvlot uitbrandt.
Uitgeput eindigt de man in het water waar hij zich moedeloos laat wegzinken. Maar net dan ziet hij een fel licht, de kiel van een sloep en een uitgestoken hand die hij met zijn laatste krachten grijpt. De hand van God of deze van een redder? Dat laat de film in het midden. Maar wees er maar van overtuigd dat de beelden een tijdje blijven nazinderen. 

Tekst: Leo Van Dorsselaer – Bronnen/Beelden: Nauticlink / Cinenews / Kinepolis / Moviemeter